Arnavutluk Anayasa Mahkemesi, Arnavutluk ile İtalya arasında 6 Kasım 2023’te imzalanan “göç alanında işbirliğinin güçlendirilmesi anlaşmasının” anayasaya uygun olduğuna hükmetti.
Mahkeme tarafından yapılan yazılı açıklamada, Arnavutluk ile İtalya arasında 1995’te imzalanan Dostluk ve İşbirliği Anlaşması’nın uluslararası bir çerçeve oluşturan bir anlaşma olduğu savunularak, bu doğrultuda göç protokolünün Başbakanın yetki vermesiyle ve Dışişleri Bakanı tarafından vekalet verilmesiyle müzakere edilebilmesi ve bizzat Başbakan tarafından imzalanması için yeterli temel teşkil ettiği kaydedildi.
Anayasa Mahkemesinin aldığı bu karar Resmi Gazetede yayımlanmasının ardından, anlaşmanın onaylanma sürecinin askıya alınması tedbiri otomatikman kalkacak. Bugünkü kararla, protokolün Arnavutluk Meclisi genel kurul oturumunda onaylanma sürecinin yolu açılmış oldu.
İtalya anlaşmayla, mültecileri, sığınma başvuruları değerlendirilene kadar Arnavutluk’ta kurulacak iki merkezde tutabilecek. Anlaşma, mültecilerin Arnavutluk’ta tutulacağı merkezlerin masraflarını İtalya’nın karşılamasını ve İtalyan yasalarına tabi olmalarını öngörüyor. Mültecilerin sığınma talepleri de İtalya tarafından değerlendirilecek. Mültecilerin sığınma başvurularının sonucuna göre ya İtalya’ya yerleştirilmelerinden ya da sınır dışı edilmelerinden İtalya sorumlu olacak.
Protokolün Anayasa Mahkemesinde görüşüldüğü sırada anlaşma düzenenlenen eylemle protesto edildi.
Ne olmuştu?
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın 6 Kasım 2023’te Roma’da imzaladığı anlaşma, mültecilerin Arnavutluk’a nakledilmesini öngörüyordu. Anlaşma iki ülkede de tepkiye neden olurken, Arnavutluk Anayasa Mahkemesi 13 Aralık’ta, anlaşmanın onaylanma sürecini, muhalefet milletvekillerinin talebi üzerine, incelenmesi gerekçesiyle askıya almıştı.
Muhalefet anlaşmaya “Guantanamo” benzetmesi yaparak, anlaşmanın uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu tepkisini göstermişti.
Ana muhalefet partisi Arnavutluk Demokratik Partisi ve diğer muhalefet milletvekilleri Anayasa Mahkemesinden, protokolün anayasaya aykırı ilan edilmesini talep etmişti.
