Aralık ayında Çin’in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan’da ortaya çıkan COVID-19 salgını kısa sürede tüm dünyaya yayıldı ve 11 Mart tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) virüsü pandemi ilan etti. Türkiye’de ise ilk vaka, DSÖ’nün pandemi ilanı ile aynı gün olan 11 Mart tarihinde tespit edildi ve alınan önlemler kapsamında 16 Mart itibariyle ilkokul, ortaokul ve liseler için 1 hafta, üniversiteler için ise 3 hafta zorunlu tatil ilan edildi. Ardından ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri için 23 Mart’ta Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ve TRT aracılığı ile uzaktan eğitimin devam edeceği duyuruldu. Geçici koruma (GK) ve uluslararası koruma (UK) altındaki çocuklar eğitime erişimle ilgili halihazırda pek çok farklı sorunla karşı karşıya kalmaktadır.
Kızılay ise mülteci çocukların EBA TV’ye erişime yönelik bir rapor yayınladı. Yönelik Şartlı Eğitim Yardımı Programı (ŞEY) üzerinden eğitimlerine devam eden 385 (191 kız, 194 erkek) öğrenci ve ebevynleri ile görüştü. Görüşmeler sonucunda ‘COVID-19 Sürecinde Geçici Ve Uluslararası Koruma Altındaki Çocukların Uzaktan Eğitime Erişimi Durum Analizi’ raporunu yayınladı. Görüşülen mültecilerin 365’i Suriyeli, 14 Irak, 4 Afganistan, 1 Mısır ve 1 Türkmenistanlı.
COVID-19 süresince uygulanan uzaktan eğitim hakkında hem çocuklara hem de ebeveynlerine bilgi sahibi olup olmadıkları sorusuna ve %84’ünün haberdar olduğunu belirtti. Yüzde 13’ü ise hiçbir şekilde bilgi sahibi olmadığını dile getirdi. Haberdar olan çocuk ve ebeveynlerin en büyük haber kaynaklarının okul/ öğretmenler.
Çalışmaya dâhil edilen çocukların %64’ünün evlerinde TV ve internet bulunmaktayken, yalnızca %2’sinde TV ve internet bulunuyor. Ancak TV ve internetin bulunması bütün öğrencilerin dersleri takip ettiği anlamına gelmiyor. Dersleri takip edip etmediği sorusuna çocukların % 34’ü takip etmediği cevabını verdi.
Dersleri takip etmeyen çocukların %46’sının uzaktan eğitim konusunda kendilerinin ve ebeveynlerinin bilgi sahibi olmadıkları için derslere devam etmediklerini belirtti. Ayrıca dersleri takip etmeyen çocukların %32’sinin TV, internet, akıllı telefon gibi teknik eksiklikler nedeniyle dersleri takip edemedikleri görülürken, %9’unun dil bariyeri nedeniyle dersleri takip edemediği de belirlendi.. Dersleri takip etmeyen çocukların %8’inin aileleri tarafından EBA TV’ye erişime dair teknik bilgi eksikleri olduğu ve şifre alma, ders programı gibi noktalarda sorunlar yaşadıkları ifade edildi.
Sınıfına uygun belirli dersleri ya da tüm dersleri takip eden çocukların da uzaktan eğitim sürecinde bazı zorluklarla karşılaşmışlardır. Dersleri takip eden çocukların yaşadığı en büyük zorluklar %26 ile teknik eksiklikler olarak belirlendi. Öğrenciler, TV’nin eski/küçük olması ve internet hızı/kopma problemi nedeniyle zaman zaman dersleri dinleyememe sorunuyla karşılaşmışlar.
Çocukların %24’ünün dil bariyeri konusunda zorluk yaşadığı ve %19’unun uzaktan eğitime uyum sağlamakta güçlük çektikleri görüldü. Sınıfına uygun belirli ya da tüm dersleri takip eden çocukların %17’sinin dil bariyeri ile de ilişkili olarak soyut kavramları anlamakta zorluk yaşadığı için ya da zorlandıkları için dersleri anlayamadığı ifade edildi. Dersleri takip eden çocukların %6’sı öğretmenleri ile iletişim eksikliği ya da kısıtlı iletişim nedeniyle derslerine dair soruları soramama ya da anlamadıkları konuları danışamama nedeniyle zorluk yaşadı.
Raporun değerlendirme kısmında. eğitime ara vermenin çocukların okula devam etme motivasyonunu olumsuz olarak etkileyen bir faktör olduğu vurgulanarak “COVID-19’dan önce sahada yürütülen çalışmalarda çok sayıda GK ve UK altındaki çocuğun ülkesini terk ettikten sonra belli süre boyunca dil bariyeri, bilgi eksikliği gibi nedenlerle okula gidemediği ya da Türkiye’ye geldikten sonra ekonomik yoksunluk sebebiyle bir süre çalışmak zorunda kaldığı için okula gidemediği, daha sonra şartlar değişse bile uzun süre okuldan ayrı kalma ve buna bağlı motivasyon eksikliği sebebiyle okula gitmek istemedikleri için eğitime erişemediği görülmektedir. Bu bilgi ile birlikte de düşünüldüğünde uzaktan eğitime erişemeyen çocukların COVID-19 döneminde eğitime erişiminin desteklenmesi ve uzaktan eğitim dönemi bittiğinde de çocukların düzenli takibi önemli hale gelmektedir” denildi.
