Bu bir gerçek: Kadınlar bilgisayar bilimleri, mühendislik ve matematik alanlarında oldukça az temsil ediliyor. Fakat kadınları diğer alanlara yönelten nedenler muğlak. Yüksek öğretim kurumları, dünyanın pek çok ülkesinde kapılarını kadın ve azınlıklar için eşitlikçi fırsatlara açmış durumda. Peki, ortadaki eşitsizliğin temel noktası, kız öğrencileri doğa bilimleri ve matematiğe yönlendirmede ortaöğretimin cesaret kırıcı etkisi olabilir mi? Tel Aviv Üniversitesi’nde (TAÜ) yapılan yeni bir çalışma bunu iddia ediyor.
National Bureau of Economic Research tarafından yayımlanan yeni araştırma, ortaöğretim öğretmenlerinin bilinçsiz önyargılarının, kız öğrencilerin ileriki yıllarda yaptığı akademik tercihleri önemli ölçüde etkilediğini öne sürüyor. Araştırma, İsrail Bankası’nda ekonomist ve TAÜ Berglas Ekonomi Okulu’nda öğretim üyesi olan Dr. Edith Sand ve Hebrew Üniversitesi ile İngiltere Warwick Üniversitesi’nden Prof. Victor Lavy tarafından yürütüldü. Araştırmacılara göre, öğretmenlerin kasıtsız önyargıları, erkek ve kadınların akademik tercihlerindeki ayrılığı açıklamada kilit bir faktör. “Bu bir ayrımcılık değil, bilinçsiz olarak cesaret kırma meselesi” diyor Dr. Sand, “Fakat bunun sonuçları var. En yüksek ücretli bilgisayar bilimi ve mühendislik alanlarına giden yol, ortaöğretimde çizilmeye başlanır.”
Matematik değil, “cinsiyet” testi
Araştırma, İsrail’de 6. sınıftan lise son sınıfa kadar izlenen üç öğrenci grubu ile yapıldı. Öncelikle öğrencilere iki sınav verildi; ilki öğrencilerin isimlerini bilmeyen objektif öğretmenler, ikincisi ise isimleri bilenler tarafından değerlendirildi. Notlarda, ilkinde kız öğrenciler erkeklere büyük fark atarken, ikincisinde erkek öğrenciler kızlara fark atıyordu. Bu farklılık, matematik ya da doğa bilimleri dışındaki alanların sınavları için geçerli değildi.
Araştırmacılar, matematik ve doğa bilimleri alanlarında, öğretmenlerin erkek öğrencilerin yetilerine olduğundan fazla, kız öğrencilerininkilere ise olduğundan az değer biçtikleri ve bu durumun, öğrencilerin belirli alanlara yönelik tutumlarında uzun vadeli etkilere neden olduğu sonucuna vardılar.
Dışlanma-geri çekilme
“Aynı öğrenciler lise çağına geldiğinde, bu öğrencilerin üniversite giriş sınavlarını değerlendirdik” diyen Dr. Sand şöyle devam ediyor “Önceki yıllarda teşvik edilen erkekler kız öğrencilere göre büyük ölçüde daha başarılıydı. Her ne kadar kız öğrenciler önceden onlardan daha başarılı olmuşsalar bile…”
Ayrıca araştırmacılar öğrencilerin lisede seçtiği ileri matematik ve doğa bilimleri derslerini de gözlemleyerek, ortaöğretim öğretmenleri tarafından cesaretleri kırılan kız öğrencilerin bu derslerden kendilerini geri çekmeye erkeklere göre daha eğilimli olduğu sonucuna vardılar. Dr. Sand, öğretmenlerin bu etkileri göz önüne almalarının özellikle doğa bilimleri ve matematik alanlarındaki mevcut cinsiyet ayrımını azaltabileceğini belirtiyor.
Kaynak: Bilim ve Gelecek.26 Ağustos 2018
